10 TIPS OM JE LEERLINGEN AAN HET LEZEN TE KRIJGEN

Persoonlijk ben ik een sterke voorstander van lezen en vind ik het ook belangrijk dat we de jeugd opnieuw aan het lezen kunnen krijgen. Ik vind het dan ook goed dat er steeds meer sociale media accounts opduiken op TikTok en Instagram die boeken en lezen opnieuw beginnen te promoten. Maar hoe kunnen we ervoor zorgen dat wij als leerkrachten de leerlingen enthousiast krijgen om hen aan het lezen te krijgen? Het artikel uit ‘Fons’ dat ik heb gelezen somt enkele tips op!

Tip 1: zorg voor een rijk en gevarieerd leesaanbod

Je moet er als leerkracht voor zorgen dat er een ruim aanbod leesvoer aanwezig als ook dat er voldoende variatie is in je aanbod. Wanneer de leerlingen kunnen kiezen tussen zowel boeken, graphic novels… uit verschillende genres, is de kans groter dat ze iets zullen vinden dat hen interessant lijkt.

Tip 2: voorlezen werkt, ook bij oudere leerlingen

In het secundair onderwijs wordt amper nog voorgelezen, terwijl men dit in de kleuterklas en in het basisonderwijs nog wel vaak doet. Maar als je een boeiend verhaal hebt, zullen ook oudere leerlingen dit leuk vinden om te horen.

Tip 3: maak lezen zichtbaar op school

Zorg ervoor dat leerlingen kunnen zien dat de school zich bezig houdt met lezen. Elke leerkracht kan zijn of haar leerlingen aanmoedigen door een leesambassadeur te zijn. Je kan de leerlingen ook prikkelen door een community te creëren op school: richt een boekenhoek of een leeslokaaltje in, organiseer een boekenclub of start een Instagram-pagina waarop je bepaalde boeken promoot.

Tip 4: lees mee met je leerlingen

Zien lezen, doet lezen. Maar als leerkracht kan je ook zorgen voor een gevarieerde leeslijst waaruit de leerlingen kunnen kiezen. Een onderzoek geeft namelijk aan dat boekenlijsten vaak weinig variatie hebben en dat de boeken op deze lijsten dan ook vaak geschreven zijn door blanke mannen. Ga eens met je leerlingen in gesprek en toets af wat ze leuk vinden; zo kan je verschillende boeken opzoeken en ontdek je misschien zelf auteurs en genres die je nog niet kende.

Tip 5: hou meertaligheid niet buiten de deur

De samenleving verandert en er zijn steeds meer leerlingen uit diverse culturen die thuis in een andere moedertaal spreken. Het Nederlands mag dan we de officiële taal zijn maar het kan ook interessant zijn om de leerlingen eens iets te laten (voor)lezen in een andere taal of in hun eigen moedertaal. Je kan hierbij ook het Nederlands versterken door achteraf een discussie te voeren of een opdracht eraan te koppelen.

Tip 6: niet elke leerling móét per se graag lezen

Het hoeft niet dat elke leerling een fervente lezer wordt. Het is jouw doel als leerkracht om leerlingen de handvatten aan te bieden zodat ze nadien kunnen meedraaien in de maatschappij. We moeten ervoor zorgen dat onze leerlingen over voldoende basisgeletterdheid beschikken.

Tip 7: lezen is ook luisteren, spreken, schrijven en kijken

“Lezen doet schrijven, luisteren doet lezen, schrijven doet spreken…” We denken soms dat de taaldomeinen apart bekeken kunnen worden, maar ze zijn juist allemaal met elkaar verweven. Maak daarom maar eens van je leesles ook een luister-, spreek-, schrijf- en/of kijkles.

Tip 8: werk over vakken heen

Werk samen met je collega’s om een vakoverschrijdende les te organiseren. Het is vaak makkelijker om lesdoelstellingen te bereiken en om je leerlingen te motiveren wanneer verschillende vakken samenwerken aan een bepaald project.

Tip 9: ouders zijn je beste bondgenoot

Nodig ouders eens uit om te komen voorlezen in de klas, laat hen meewerken aan projecten, nodig ouders uit om deel te nemen aan leesgroepen… Kortom, werk samen met ouders om nog meer te bereiken.

Tip 10: de leerkracht maakt het verschil. Altijd

Er waren meerdere artikels met verschillende tips om leerlingen aan het lezen te krijgen gepubliceerd doorheen de jaren maar persoonlijk was ik de grootste voorstander van dit artikel. Ik ga dan ook akkoord met elke tip die ze opsommen en vond het ook interessant dat ze bij elke tip refereerden naar andere artikels uit ‘Fons’ zodat je nog meer kan bijleren.

Ik denk ook vooral dat we leerlingen meer kunnen stimuleren om te lezen door het, zoals in het artikel werd vermeld, zichtbaar te maken en hierin een ruim aanbod aan te bieden. Wanneer de leerlingen vaker in contact komen met boeken, zullen ze wellicht ook sneller de keuze maken om toch eens een kijkje te nemen in het aanbod. Ik weet toch dat dit hielp toen ik nog in de lagere school: in enkele klassen hadden we een hoek waar verschillende boeken ter beschikking werden gesteld en deze konden we ook mee naar huis nemen om te lezen en ik las in die periode veel meer boeken dan anders. Daarbij vind ik ook dat we moeten afstappen van de oude leeslijsten want deze zijn, zoals het artikel al vermeldt, weinig gevarieerd en vaak ook niet erg boeiend voor leerlingen. Door hen een ruim aanbod boeken aan te bieden waar ze kunnen kiezen uit zowel verschillende tekstsoorten, als verschillende genres, is de kans veel groter dat elke leerling wel iets kan vinden dat hen zal interesseren. Persoonlijk vind ik ook dat een boek lezen waarvoor ik zelf heb kunnen kiezen minder aanvoelt als een opdracht, dan wanneer er mij een boek werd opgedragen.

Wat ik ook een heel goede tip vind, is om de verschillende culturen van andere leerlingen te betrekken. Ik dacht eerst dat deze tip gewoon over Engelse of Franse literatuur zou gaan, maar om verschillende talen te betrekken, sluit nog beter aan bij de leerlingen. Vooral als er dan kleine opdrachtjes of korte gesprekken worden gevoerd in het Nederlands, lijkt dit mij een hele toffe manier om literatuur en cultuur te betrekken tijdens de lessen. Daarbij vind ik ook dat we literatuur in andere talen niet mogen ontwijken, aangezien dit juist een grote leerkans biedt. Oké, misschien zullen ze niet alle woorden begrijpen, maar door te oefenen zullen ze wel steeds beter worden.

Bron:

https://frisonderwijsnederlands.files.wordpress.com/2021/05/fons_6_4_delarue_rijckaert.pdf