Jongeren lezen alsmaar minder en minder. Jammer genoeg uit zich dit ook in de resultaten van de leesvaardigheid. In het artikel dat ik heb gelezen, vertelt Vrije Basisschool Langemark dat ze al aan de slag gaan met begrijpend lezen en luisteren bij kinderen uit het kleuterklasje. Hun bevindingen lees je hieronder.
De leerkrachten van Vrije Basisschool Langemark gingen aan de slag met het begeleidingstraject 'Geef me de vijf!' van de Arteveldehogeschool. Aan hand van de "vijf sleutels" die ze hiervoor gebruiken en de methoden van hardopdenkend en interactief voorlezen, proberen ze de taalontwikkeling van hun kleuters te stimuleren.
Vijf sleutels voor effectief begrijpend lezen
De vijf sleutels bestaan uit de termen 'functionaliteit', 'interactie', 'strategie-instructie', 'leesmotivatie' en 'transfer'. Deze werden aangepast tot concrete criteria die de kleuterleerkrachten kunnen gebruiken als handvaten tijdens lees- en luisteractiviteiten in de klas.
Functionaliteit: de kleuters weten waarom ze luisteren. Er wordt een helder en duidelijk doel opgesteld en de kleuters zijn hiervan op de hoogte. Dit doel is daarbij ook op een natuurlijke wijze verbonden met de tekst.
Interactie: De kleuters gaan over de tekst met elkaar in interactie. Ook de leerkracht gaat in interactie met de kleuters, want deze begeleidt hen zowel voor, tijdens als na het lezen of luisteren. Ze moeten kunnen samenwerken om de opdracht te maken.
Strategie-instructie: De leerkracht staat stil bij lees- en luisterstrategieën en modelleert hoe de kleuters aan de slag kunnen met de tekst.
Leesmotivatie: De tekst sluit aan bij de leefwereld van de kleuters, zodat ze deze interessant en uitdagend vinden. Geef hen daarom inspraak bij het kiezen van de tekst, of van de doelen. Zorg ervoor dat ze succeservaringen kunnen opdoen.
Transfer: De inhoud van de tekst komt aan bod binnen een groter thema, maar er moeten ook verschillende verwerkingsactiviteiten aan de lees- of luisteropdracht gekoppeld worden. De leerkracht moet ook stilstaan bij lees- of luisteropdrachten wanneer ze aan de slag gaan met andere activiteiten.
Hardopdenkend voorlezen
Hardopdenkend voorlezen houdt in dat de leerkracht een paar keer stilstaat bij fragmenten tijdens het voorlezen van prentenboeken. Je modelleert dan enkele ingezette leesstrategieën aan de kleuters (zoals het voorspellen van het verhaal op basis van de kaft, het begrijpen van woorden uit de tekst of het terugblikken naar voorgaande passages).
Allereerst introduceert de leerkracht voor het lezen de tekst en het doel. Dit kan ze doen door vragen te stellen over de auteur, de titel en de cover van het boek. Op deze manier wordt de voorkennis geactiveerd. Daarna moet de leerkracht het leesdoel verwoorden, zodat de kleuters weten wat er van hen verwacht wordt. Zoals hierboven al werd beschreven, zal de leerkracht gebruikmaken van modellen. De leerkracht stopt dan bij verschillende fragmenten en stelt dan vragen aan de kleuters, maar deze worden ook beantwoord door de leerkracht zelf.
Interactief voorlezen
Interactief voorlezen houdt dan weer in dat de leerkracht opnieuw stilstaat bij passages tijdens het voorlezen. Dit keer worden er open vragen gesteld die door de kleuters zelf moeten beantwoord worden. Of wat je ook kan doen, is bepaalde doe-interacties stimuleren (bijvoorbeeld: "Kan je eens tonen hoe Vos op de tippen van zijn tenen voorbijwandelde?").
Ten slotte...
Kommentare